Logo Tlenu Literackiego

Występujący

w stanie wolnym

w powietrzu

Ilustracja do tekstu
Ilustracja: Anna Chilmon

Jan Baron – pięć wierszy

Szalom

Budzimy się na granicy z krajem, w którym trwa wojna.
Co robi Соломія, dziewczynka w błękitnym polarze?
Śpi głęboko. Budzimy się, mówi celniczka.
Niech ją pani łagodnie obudzi, muszę wiedzieć, czy żyje.

Budzimy się w synagodze w Czerniowcach, brodaty Żyd
zaprasza do stołu, podaje wino, łamie chleb: Jestem Rosjaninem,
bardzo mi przykro. Budzimy się nagle

w innym życiu, z którego nie możemy tak po prostu
wyjść. Budzimy się w cudzym śnie. Budzimy się w strachu,
że już nigdy nie umrzemy.

https://soundcloud.com/jan-p-baron/szalom-jan-baron-alexander-mishelashvili-lucie-pachovasi=54a10941bce04d41b71a97474607dae0&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing

Nagranie wiersza Szalom to rezultat współpracy z czeską artystką dźwiękową Lucie Páchovą i gruzińskim perkusistą Alexandrem Mishelashvilim podczas rezydencji literackiej w Broumovie w październiku 2024 roku – w ramach programu Wrocławskiego Domu Literatury i Klasztoru w Broumovie.

Ujmowanie nimbu

Jeżeli Pycha kroczy przed Upadkiem, był Pychą.
Leży z nogami w górze w gabinecie Dyrektora,
pochylają się nad nim sekretarki, cucą, mierzą puls.

Przeczuwa, że wkrótce zabiorą mu pieczątkę i służbowy telefon,
oberwą epolety, na kolanie złamią adiutancki kordzik.
W szafie wydrążeni ludzie zwieszają ramiona.

Błędy ucha

Redaktor zmienia „liczebna jest nadal populacja
niebios” na „liczebne są nadal zastępy niebieskie”,
bo Najwyższy nie powinien brzmieć jak urzędnik.

A jeśli Bóg to trzy osoby? Rzecznik Prasowy, Dyrektor
fabryki śmierci, Główny Księgowy liczący włosy
na głowie chorych na raka i pomordowanych.

Zajście

W internacie Janek klękał do pacierza, koledzy
dokuczali. Mądry był, pokazałabym ci świadectwa –
ciotka Hela chce wyciągnąć kasetkę z kredensu
porąbanego na opał przed półwieczem.

Taka rodzina, taki chłopiec. Zaszedł daleko
i przyszedł z powrotem, tłumacząc, że źle się poczuł.

Naturalna inteligencja

Dobrze, że masz kartotekę, mówi matka,
gdy wybuchnie wojna, takich osób nie wezmą,
mogłyby wywołać panikę w szeregach.

Przed gabinetem fryga w gumofilcach trąca
palec z obrączką. Niech pan nie zdradza żonie,
że się pan leczy; my som inteligentni.

Jan Baron poeta, redaktor, doktor nauk humanistycznych. Wydał książki poetyckie Korekta (2010), Układ scalony (2015), Psińco (2020). Laureat Nagrody Kościelskich (2021). Wiersze pochodzą z tomu Wszyscy jesteśmy głupcy, który ukaże się w 2025 roku w wydawnictwie Convivo.

Anna Chilmon (ur. 4.08.1993 r.) – ukończyła grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom wykonała w pracowni litografii. Po studiach odbyła kilkumiesięczny staż w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, gdzie realizowała liczne projekty artystyczne, głównie w zakresie animacji oraz ilustracji, które promowały aktualne spektakle. Od października 2020 r. studiuje w Szkole Doktorskiej Academia Artium Humaniorum na UMK w Toruniu.